Ano ang mga ayos at bahagi ng pangungusap?
Alamin at pag-aralan ang mga ayos at bahagi ng pangungusap, at mga halimbawa para mas mapaibayo ang kaalaman.
ANO ANG PANGUNGUSAP? Ito ay “isang yunit ng wika na nagpapahayag ng isang kaisipan, karanasan, damdamin, at iba pang impormasyon”. Ito ay isang kalipunan ng mga salita na nagsasaad ng isang buong diwa, at sa Ingles, ito ay tinatawag na “sentence.”
Ito ay isang mahalaga na aspeto sa wikang Filipino at sa artikulong ito, alamin ang mga bahagi at ayos nito.
BAHAGI NG PANGUNGUSAP
May dalawang bahagi ng pangungusap: SIMUNO at PANAGURI.
SIMUNO – Ito ang nagsasaad Kung ano at sino ang paksa. Kadalasan, ito ay nasa unahan ng pangungusap pero maari rin itong matagpuan sa ibang bahagi tulad ng gitna o hulihan.
Halimbawa:
- Ang bata ay sumasayaw.
- Nagpaabot ng tulong pinansyal si Mayor Torres.
PANAGURI – Ito ang bahagi na nagbibigay ng karagdagang impormasyon tungkol sa simuno at ito ay maaring isang aksyon, katangian, o kondisyon. Kadalasan, ito ay matatagpuan kasunod ng simuno.
Halimbawa:
- Ang bata ay sumasayaw.
- Nagpaabot ng tulong pinansyal si Mayor Torres.
Mga karagdagang halimbawa:
| Pangungusap | Simuno | Panaguri |
| Ang mga ibon ay umaawit. | Ang mga ibon | umaawit |
| Si Dos ay tumatahol. | Si Dos | tumatahol |
| Si Andres Bonifacio ay isang bayani. | Si Andres Bonifacio | isang bayani |
| Ang pusa ay namatay. | Ang pusa | namatay |
| Si tatay ay malakas pa. | Si tatay | malakas pa |
| Ang babae ay umuungol sa sakit mula sa bugbog. | Ang babae | umuungol sa sakit mula sa bugbog |
AYOS NG PANGUNGUSAP
KARANIWANG AYOS – nauuna ang panaguri sa simuno
Halimbawa:
Mabait siyang bata ng kanyang mga magulang.
(Mabait – panaguri; Bata – simuno; kanyang mga magulang – panaguri)
DI-KARANIWANG AYOS – nauuna ang simuno at kapansin-pansin ang panandang “ay”
Halimbawa:
Ako ay isang mabuting bata.
(Ako – simuno; isang mabuting bata – panaguri)
Mga karagdagang halimbawa:
| Karaniwang Ayos | Di-karaniwang Ayos |
| Pumunta ng palengke ang magkapatid. | Ang magkapatid ay pumunta ng palengke. |
| Namatay ang sundalo sa giyera. | Ang sundalo ay namatay sa giyera. |
| Naghati ang mga bata sa tinapay. | Ang mga bata ay naghati sa tinapay. |
| May digmaan sa pagitan ng dalawang bansa. | Ang dalawang bansa ay may digmaan. |