Ang PANGHALIP (pronoun sa Ingles) ay salitang ginagamit na inihahalip o pamalit sa isang pangngalan na nagamit na sa isang pangungusap.
Mayroong limang uri ng panghalip at ito ay ang mga sumusunod: Panao, Pamatlig, Pananong, Panaklaw, at Pamanggit. Sa artikulong ito, tatalakayin ang kahulugan ng bawat uri ng panghalip at ang mga halimbawa.
PANAO – Ito ay katumbas ng “personal pronoun” sa Ingles. Ang mga salitang nabibilang sa uri na ito ay ginagamit na panghalili sa ngalan ng isang tao.
HALIMBAWA: Ako, Tayo, Sila, Kami
- Ako ay masaya sa araw na ito.
- Pumunta kami sa bahay ng aking kaibigan.
- Sila lang ang hinihintay para mag-umpisa ang programa.
- Tayo na lang ang hindi pa kumakain.
PAMATLIG – Sa Ingles, ito ay tinatawag na “demonstrative pronoun”. Ito ay ginagamit sa salitang panturo.
HALIMBAWA: Ito, Dito, Doon, Diyan
- Ito ang araw na aking hinihintay.
- Hindi sila pumunta doon sa bandang madilim.
- Dito ako ipinanganak sa Luzon.
- Diyan ka na lang maghintay sa tabi ng punong mangga.
PANANANONG – Tinatawag na “interrogative pronoun,” ito ay ginagamit sa pagtanong sa tao, hayop, pangyayari, lugar, at iba pa.
HALIMBAWA: Sino, Ano, Saan, Bakit
- Saan ka nanggaling?
- Bakit kaya masaya ang mga tao sa bayan nila?
- Sino ang tumawag ng pangalan mo?
- Ano ang ulam natin mamaya?
PANAKLAW – Ito ay ginagamit sa pagtukoy ng bilang ng tao o bagay. Sa Ingles, ito ay tinatawag na “indefinite pronouns.”
HALIMBAWA: Lahat, Alinman, Sinuman, Madla,
- Sinuman ang walang sala ay siyang unang tumindig.
- Lahat ng tao sa gilid kalsada ay nakatingin sa pulang sasakyan.
- Alinman sa mga kahon ay maaaring dalhin mo.
- Hindi nagustuhan ng madla ang kaniyang pag-aamok.
PAMANGGIT – Ito ay ginagamit bilang taga-pag ugnay ng dalawang pananalita at ito ay tinatawag na “relative pronoun” sa Ingles.
HALIMBAWA: Na, Ng
- Ang babae na pumunta sa bahay ay tiyahin ko.
- Hindi nakita ang payong ng bata na nilipad ng hangin.